۶مهر سالگرد چهل و یکمین سالروز شکست حصر آبادان در عملیات ثامنالائمه(ع) است. در آن عملیات رزمندگان ایرانی توانستند شهر آبادان را از محاصره خارج سازند و آغازگر سلسله عملیات‌های پیروز در آزادسازی سرزمین‌های اشغالی باشند. آبادان اگرچه در هفته‌های نخست جنگ به محاصره دشمن درآمد و امام خمینی(ره) در تاریخ چهاردهم آبان‌ماه دستور شکست حصر آن شهر را صادر فرمود، و آن فرمان حدود ۱۱ ماه بعد اجرایی شد.
این کتاب گویا با هدف تحلیل و تشریح بخشی از وقایع مربوط به دوران هشت سال دفاع مقدس و با موضوع «عملیات طریق‌القدس» تولید شده است.
این کتاب با هدف تحلیل و تشریح بخشی از وقایع مربوط به دوران هشت سال دفاع مقدس و با موضوع «عملیات طریق‌القدس» به نگارش درآمده است. مطالب کتاب در هشت فصل سامان‌دهی شده که فصل نخست به توضیح اجمالی دربارهی وضعیت کشور، نیروهای مسلّح و بحران‌های گوناگون داخلی و خارجی اختصاص یافته است.
در فصل دوم، موقعیت، پیشینه و محدوده‌ی دشت آزادگان تبیین شده است.
در فصل سوم، بحران‌ها، زمینه‌ها و اهداف تجاوز عراق، به‌ویژه در دشت آزادگان، شرح داده شده است. روند شکلگیری و طراحی عملیات از نقطه‌‌ی آغاز تا پایان، آماده‌سازی زمین، نیروها، امکانات، مرحلهی آماده‌سازی و آغاز عملیات، سیر جزئی وقایع و شرح عملیات از دیگر مطالب این اثر است.
کتاب «نبرد طریق‌القدس» براساس اسناد و مدارک دست‌‌اوّل تدوین شده و به تأیید صاحب‌نظران رسیده و به همین سبب هیچ‌‌گونه اشکالی در روایت این عملیات وجود ندارد.
گفتنی است در این کتاب چگونگی عملیات طریق‌القدس (کربلای۱) که به آزادسازی شهر بستان و نواحی غرب سوسنگرد منجر شد، تشریح شده است.
پدرم آدم خوبی بود. معمولاً آروم بود، اما بعضی وقت‌ها عصبانی می‌شد و می‌افتاد به جونمون. من و خواهرم و برادرم هیچ‌وقت از دستش ناراحت نمی‌شدیم؛ به هر حال پدرهای اون موقع همه‌شون سخت‌گیر بودن. اگه بخوام راستش رو بگم خداییش زیادی شیطون بودیم، در عین حال ازش حساب هم می‌بردیم. وقتی توی خونه شیطنت می‌کردیم، مادرم خط و نشون می‌کشید و انگشت تکون می‌داد که بذار بابات از سر کار بیاد.
دربارهی مادرم باید عرض کنم که اصلیت مادرم بحرینی بود. بعضی‌ها می‌گفتن پدرِ مادرم از بحرین به میناب مهاجرت کرده و همون‌جا زن گرفته. بعضی‌ها هم می گفتن اهل دشتستان بوده، احتمالاً دومی درست‌تر باشه.
برعکس پدرم، مادرم خیلی آروم بود؛ ساکت و سر به زیر .
پدرم بعدِ بازنشستگی مغازه لوله کشی باز کرد. من فکر میکنم لوله کشی بیشتر ساختمونهای قدیمی خرمشهر کار پدرم بود. از اونجایی که بیشتر کارگرهای شرکت نفت لوله کشی و برقکاری بلد بودند؛ بابا مغازه لوله کشی زده بود. حتی بعضیهاشون نقاشی و بنایی هم یاد داشتند. به قول پدرم همه شون آچارفرانسه بودند. همیشه
میگفت: : توپالایشگاه باید همه کاری بلد باشی، اگر هم نباشی باید یاد بگیری؛ چون پالایشگاه ازمون میخواد، اگه بلد نباشی کلات پس معرک س.
دربارهی کتاب
کتاب «خونینشهر تا خرمشهر» نوشته‌‌ی محمد درودیان است که مرکز اسناد دفاع مقدس (مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ) منتشر کرده است و در سه فصل وقایع سیاسی – نظامی جنگ، از زمینه‌‌‌سازی تهاجم عراق تا آزادسازی خرمشهر را بررسی میکند.
فصل اول کتاب، از اشغال تا آزادسازی، ابتدا به زمینه‌‌های شکلگیری تهاجم سراسری عراق و اهداف آن اشاره کرده، سپس چگونگی اشغال خرمشهر را بررسی کرده است. بررسی علل توقف دشمن، مبحث دوم است که پس از آن، وضعیت سیاسی _ نظامی کشور، در مقطع پرالتهاب دوران اشغال، تحلیل و بررسی می‌‌‌شود. مبحث بعدی به چگونگی روند آزادسازی مناطق اشغالی اختصاص یافته و نیز مروری بر چند عملیات سپاه اسلام دارد. آخرین قسمت این فصل با عنوان «پس از فتحالمبین» دربارهی موقعیت ضدّانقلاب داخلی و نیز دشمن خارجی در برابر توانایی‌‌‌های خودی، در فاصله‌‌ی زمانی بین دو عملیات فتحالمبین و بیتالمقدس است.
نویسنده در فصل دوم (آزادسازی) چگونگی آزادسازی خرمشهر را تشریح کرده است. این فصل که طولانی‌ترین فصل کتاب است، در واقع گزارشی است از عملیات بیتالمقدس از نخستین مراحل طراحی تا پایان کار. ضمن این گزارش، تجزیه‌‌‌و‌‌تحلیل‌‌هایی مربوط به سطوح مختلف جنگ، از سیاست‌‌‌گذاری و برنامه‌‌‌های کلان گرفته، تا اجرای مراحل مختلف عملیات، به همراه فشرده‌‌‌ای از روند حوادث، ارائه شده است. در این فصل خواننده در جریان چگونگی انتخاب منطقهی عملیاتی بیتالمقدس قرار می‌‌گیرد، با ویژگی‌‌ها و مشخصات این منطقه نیز آشنا می گردد. در ادامه‌‌ی فصل دوم مراحل چهارگانه‌‌ی نبرد بزرگ و نسبتاً طولانی بیتالمقدس توضیح داده شده و خواننده از منظری مشرف بر صحنه، در فضای پر تب‌‌وتاب ناشی از افت و خیزهای مراحل مختلف این عملیات، قرار می گیرید.
فصل سوم کتاب (بازتاب پیروزی) نتایج پیروزی عملیات بیتالمقدس و آزادی خرمشهر بررسی شده است.
در کتاب عملیات ثامنالائمه(ع) که به همّت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدّس منتشر شده است، گوشه‌ای از دلاوری‌‌های سربازان وطن را در هشت سال دفاع مقدّس می‌خوانید.
دربارهی کتاب:
کتاب «عملیات ثامن الائمه(ع)، مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران» در شش فصل این عملیات را بررسی کرده است.
در فصل اول، با بررسی «محیط بین‌‌المللی» و ساختار نظام بینالملل در زمان وقوع جنگ، تعامل انقلاب اسلامی با نظام بینالملل و کنشگران اصلی آن بیان شده است.
در فصل دوم، «استراتژی نظامی عراق» تحلیل و بررسی شده است.
در فصل سوم، «بحران داخلی و مسئله جنگ» توصیف و تحلیل شده است.
در فصل چهارم، «استراتژی نظامی ایران» واکاوی شده است. در این فصل وضعیت نیروهای مسلح شامل ارتش، سپاه و بسیج بیان شده و همچنین استراتژی نظامی ایران از زمان تجاوز عراق تا قبل از عملیات ثامنالائمه بررسی و تحلیل شده است. مباحث این فصل امکان مقایسه‌‌ی تحول و استراتژی نظامی ایران را که پس از عملیات ثامن الائمه به‌وجود آمد، فراهم میکند.
فصل پنجم، شامل شرح و بررسی عملیات در پنج مبحث است:
ابتدا موقعیت جغرافیایی منطقه عملیات بررسی شده تا روشن شود که عملیات در چه منطقه و با چه ویژگی‌‌های جغرافیایی اجرا شده است. در مبحث دوم، چگونگی محاصرهی آبادان و اشغال شرق کارون در بدو تجاوز ارتش عراق به ایران، در نیمه‌‌ی دوم مهرماه ۱۳۵۹ بازگو شده است. طراحی عملیات، بحث بعدی این فصل است که دلایل انتخاب شرق کارون، عوامل مؤثر در طراحی عملیات و طرح مانور، مهم‌ترین موضوعات آن است. در بحث چهارم آماده‌سازی زمینه‌ی اجرای عملیات بیان گردیده است. سرانجام نیز شرح عملیات و چگونگی عقب‌راندن و آزادسازی شرق کارون و درنتیجه شکستن محاصرهی آبادان آمده است.
کتاب «خرمشهر در جنگ طولانی» اثری از مهدی انصاری، محمد درودیان و هادی نخعی است که وقایع سیاسی و نظامی خرمشهر، از زمان پیروزی انقلاب تا آغاز حمله‌ی عراق، را بررسی میکند.
دربارهی کتاب
در بخش دوم کتاب «خرمشهر در جنگ طولانی» به‌‌طور مفصل این مباحث بازگو شده است:
جریان آمادگی‌‌های نهایی ارتش متجاوز صدام برای شروع هجوم نظامی مستقیم تا اشغال کامل خرمشهر، اوضاع مرز و شهر خرمشهر، عملیات و تحرکات مرزی عراق پس از پیروزی انقلاب و واکنش سازمان‌‌های مسئول جمهوری اسلامی، چگونگی شروع هجوم سراسری دشمن در منطقهی خرمشهر و واکنش مردم، نحوه‌ی هجوم زمینی و یگان‌های متجاوز و محورهای تجاوز و چگونگی مقابله با آنها، شکلگیری و سازمان‌دهی نیروهای مقاومت، شکست صدام در کسب یک پیروزی سریع و اعلام آتش‌بس از جانب رژیم او و واکنش جمهوری اسلامی، تمرکز قوا و توجه اصلی رژیم صدام به اشغال خرمشهر و آبادان، وضعیت مدافعان در آغاز مرحلهی دوم هجوم و مشکلات و کمبودها، عبور دشمن از کارون و چگونگی نفوذ دشمن در شهر پس از ۲۲ روز تلاش و تحمل تلفات، تشریح جنگ شدید خیابانی و مقابله‌ی جانانه مدافعان خرمشهر و جنگ خانه‌به‌خانه برای جلوگیری از سقوط خونینشهر و هجوم نهایی دشمن.
پیوست اوّل کتاب «خرمشهر در جنگ طولانی» با نام «زنان در حماسه خونینشهر» یادی است از تلاش بانوان متعهد در خرمشهر و در جریان مقاومت ۳۵روزه‌‌ی خرمشهر و فعالیت‌هایی که در زمینه‌ی نبرد مستقیم با دشمن، پشتیبانی رزمندگان و امدادگری انجام دادند.
پیوست دوم کتاب، زندگی‌نامه‌ی «شهید شیخ محمدحسن شریف قنوتی» است و به نقش و فعالیت‌های این شهید در خرمشهر اشاره شده است.
*************************
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: «اصلی شدن اشغال خرمشهر و تمرکز نیرو» (بخش اول)
فصل سوم: «اصلی شدن اشغال خرمشهر و تمرکز نیرو» (بخش دوم)
فصل چهارم: «اصلی شدن اشغال خرمشهر و تمرکز نیرو» (بخش سوم)
فصل پنجم: «جنگ ده‌روزه پشت دروازه‌های خرمشهر» (بخش اول)
فصل ششم: «جنگ ده‌روزه پشت دروازه‌های خرمشهر» (بخش دوم)
فصل هفتم: «جنگ ده‌روزه پشت دروازه‌های خرمشهر» (بخش سوم)
فصل هشتم: «دشمن در شهر خونین» (بخش اول)
فصل نهم: «دشمن در شهر خونین» (بخش دوم)
فصل دهم: «تهاجم نهایی و اشغال خونینشهر» (بخش اول)
فصل یازدهم: «تهاجم نهایی و اشغال خونینشهر» (بخش دوم)
فصل دوازدهم: «تهاجم نهایی و اشغال خونینشهر» (بخش سوم)
فصل سیزدهم: «تهاجم نهایی و اشغال خونینشهر» (بخش چهارم)
فصل چهاردهم: نقش زنان در حماسه‌‌ی خونین شهر (ضمیمه اول)
فصل پانزدهم: یادی از شهید شیخ محمدحسن شریف‌قنوتی (ضمیمه دوم)
روایتگری محمد احمدیان در دانشگاه آزاد شهرضا – خرداد ۸۸
اهم محتوای این روایتگری:
از گروهان شیخها تا گروهان دزدها؛ روایتگری شاد از ویژگی های گروهان های مختلف و از جمله گروهان خودشان.
ابعاد و اهمیت عملیات بیت المقدس
عملیات بیت المقدس به روایت عکاس عراقی
رزمنده ای که فانسقه عراقیها را میگرفت!
ماجرای قایقی که در عملیات کربلای چهار بر عکس رفت!!
در این مستند به نقش فرماندهان به ویژه شهید حاج احمد کاظمی در آزادسازی خرمشهر پرداخته شده است.
