«فرنگیس» گوشه‌ای از رشادت‌ها و فداکاری‌های زنان گرانقدر ایرانی را در دوران دفاع‌مقدس و در روزهای پایداری نمایان می‌کند. کتاب خاطره‌نگارانه فرنگیس یکی از آثار ارزشمند در زمینه حضور تأثیرگذار زنان در دوران دفاع‌مقدس است که خاطرات فرنگیس حیدرپور، از زنان غیور خطه گیلان غرب را منعکس می‌کند. راوی کتاب «فرنگیس» از چهره‌های آشنای دوران دفاع‌مقدس است که خیلی‌ها اقدام شجاعانه او را در به قتل رساندن یک سرباز متجاوز عراقی، با تبر و به اسارت گرفتن یک سرباز عراقی دیگر، بارها شنیده‌اند.

حسین با خواندن دفترچه به نام «مصطفی» می‌رسد. طبق وصیت پدر باید او را بیابد و برای عروسی دعوتش کند. مصطفی از دوستان قدیمی مهندس توکل است که به او «اوستا» می‌گویند. حسین با کمک مادرش او را در روستای «حاجی آباد» پیدا می‌کند و مصطفی از باغی برای حسین می‌گوید که روزی به همراه مهندس و دیگر دوستان و هم‌رزمانشان درخت‌های آن را کاشته و پرورش داده‌اند؛ اما حسین به خاطر رسیدن به پول بیشتر و درآمد بالا، تصمیم گرفته باغ را بفروشد. اوستا و مادر حسین با فهمیدن این ماجرا سعی دارند او را از این کار منصرف کنند، اما حسین مدام از طرف یکی از دوستانش، برای فروش باغ، تحریک می‌شود.مصطفی که در جنگ پایش را از دست داده، خاطرات جنگ را برای حسین مرور می‌کند و از دوستی‌های خالصانه‌ی مهندس و دوستانش می‌گوید…

کتاب «سوران سرد»، نوشته ی جواد افهمی، با نگاهی تازه، دفاع مردم دربرابر حمله ی عراق به ایران را در هشت سال جنگ تحمیلی، روایت می‌کند؛ روایتی برگرفته از اتفاقاتی که در این منطقه افتاده است و مخاطب را با خود همراه می‌کند.

ماجرای کتاب” شنام” مربوط به سالهای ۶۱ -۶۰ از عملیات شنام است که در مریوان به فرماندهی شهید احمد متوسلیان انجام شد. کیانوش گلزار راغب، در این کتاب به بیان خاطرات خود از چگونگی مجروح شدن، اسارت خود و برادرش توسط گروهگ کومله می پردازد. این کتاب از ۱۲ فصل تشکیل شده که فصل پایانی به نامه‌ها و عکس‌های مرتبط با موضوع کتاب اختصاص یافته است.نویسنده ی کتاب” شنام” که ۱۴ ماه در اسارت کومله بوده است در این مورد می گوید: “اسارتم در این دوران به صورت دوره گردی بود و آن ها ۴۰ -۳۰ نفری را که در اسارت داشتند و تعداد آنها هم در طول مسیر تغییر می کرد را از این روستا به آن روستا می بردند و همین طور این روند ادامه داشت تا زندان سردشت که دوران اصلی اسارت ما آنجا بود”.

در طول سالهای جنگ، اعضای خانواده از هم دور می‌مانند. لیلا گاهی به بچه‌ها سر می‌زند، اما صفا که مهندس کشتیرانی است‌،به خاطر تخصصش همچنان در جبهه است. بعد از اشغال خرمشهر، همه مجبور به عقب نشینی می‌شوند، اما صفا برای بازگرداندن دوستش (امیر) مجبور می‌شود باز به خرمشهر برگردد. صفا در این جریان زخمی می‌شود، ولی از بیمارستان فرار می‌کند و به جبهه برمی‌گردد.صفا این بار به اسارت نیروهای دشمن در می‌آید و خرمشهر در سوم خرداد ۱۳۶۱ آزاد می‌شود.سالها از اسارت صفا گذشته است و لیلا و فرزندانش که حالا خیلی بزرگ شده‌اند، بی‌ صبرانه منتظر بازگشت پدر هستند. سال ۱۳۷۰ است و سالروز آزادسازی خرمشهر. لیلا در حال مرور خاطرات آن روزها برای دخترش است که….

ضا بالاخره به‌وسیله ی مأموران دستگیر و به اجبار، راهی سربازی می شود؛ اما قبل از رفتن، پری به او می گوید که امام قطعنامه را پذیرفته و جنگ تمام شده است. رضا خوشحال می‌شود و با عده ای برای جست و جو به مناطق جنگی می روند. آنها ناگهان خود را در محاصره ی نیروهای عراقی می بینند و اسیر می شوند. سرهنگ خالد آنها را در محلی نگهداری می کند که نتوانند خبری از خود به ایران برسانند. ۲۲۰ سرباز ایرانی به اسارت نیروهای دشمن درمی آیند بدون اینکه کسی از وجود آنها مطلع باشد. آنها را به تکریت انتقال می دهند

فهمیده ۱۲ ساله بود که حوادث کردستان اتفاق افتاد. خود را به کردستان رساند، ولی به دلیل سن کمش، برادران کمیته او را باز می‌گردانند و درصدد برمی آیند که در حضور مادرش از او تعهد بگیرند که دیگر از شهرستان کرج خارج نشود، ولی او رضایت نمی دهد و خطاب به آنان می‌گوید که خودتان را زحمت ندهید. اگر امام بگوید، به هر کجا که باشد، آماده رفتن هستم.در همان روزهای نخست جنگ تحمیلی، محمد حسین تصمیم می‌گیرد که به جبهه برود و با متجاوزان بعثی بجنگد. زمزمه رفتن را در خانواده و بین دوستانش می‌افکند. در یکی از بیمارستان های کرج خود را به یکی از دوستانش که بستری بود، می‌رساند و با او خداحافظی می کند و از جبهه و جنگ برای او می گوید و تکلیف الهی خود را گوشزد می کند.یک روز که به بهانه خرید نان از منزل خارج شده بود، مبلغ ۵۰ تومان به دوستش می‌دهد و از او می‌خواهد که نان را بخرد و به منزل آنها ببرد و تصمیم خود را برای رفتن به خوزستان به او می‌گوید و از وی می‌خواهد که تا سه روز به خانواده‌اش خبر ندهد تا مانع رفتن او نشوند و سپس آنها را مطلع کند.در تهران یکی از پاسداران کمیته متوجه تصمیم او می شود و سعی می‌کند او را از تصمیمش منصرف کند، اما موفق نمی شود.او که در عزم خود راسخ است، خود را به شهرهای جنوب کشور می رساند و هرچه تلاش می کند همراه گروه به خط مقدم عازم شود، موفق نمی شود.در ادامه با گروهی از دانشجویان انقلابی دانشکده افسری برخورد می کند و نزد فرمانده آنان می رود و از او می خواهد که وی را با خود ببرند. فرمانده نمی پذیرد، اما شهید فهمیده آن‌قدر اصرار می کند تا فرمانده را متقاعد می کند که برای یک هفته او را همراه خود به خرمشهر ببرد. در این مدت کوتاه هر کاری که پیش می‌آید، حسین پیش‌قدم می شود و استعداد و قابلیت خود را در همه کارها نشان می دهد. در همین مدت کوتاه حضور در خرمشهر، با دوستش به نام محمد رضا شمس، مجروح می شوند و آن دو را به بیمارستان منتقل می‌کنند و با وجود مخالفت فرمانده آن گروه و با حالت مجروحیت، دوباره به خطوط مقدم در خرمشهر برمی‌گردد. در حین برخورد با فرمانده و پس از ممانعت وی از حضور در خط مقدم، چشمان حسین پر از اشک می شود و با ناراحتی به فرمانده می‌گوید: من به شما ثابت می‌کنم که می‌توانم به خط بروم و لیاقت آن را دارم. او برای اثبات لیاقت خود، یک بار به تنهایی به میان عراقی ها می رود و لباس و اسلحه‌ای از عراقی ها به دست می‌ آورد و در پوشش یک عراقی، به نیروهای خودی نزدیک می‌شود، به طوری که رزمندگان مشاهده می‌کنند یک عراقی کوچک به طرف آنان می آید! می خواهند به او شلیک کنند، که یکی از آنان می گوید، صبر کنید با پای خودش بیاید، تا اسیرش کنیم. هنگامی که نزدیک می‌شود، می‌بینند حسین است که خواسته ثابت کند می تواند با دست خالی هم با عراقی ها بجنگد و شهامت و لیاقت حضور در خط مقدم را دارد.مسئول گروه که به توانمندی و توانایی و اراده پولادین حسین برای رزم در جبهه اعتماد و اطمینان پیدا می‌کند، به او اجازه ماندن در جبهه را می‌دهد. از آن پس او به اتفاق دوستش، محمد رضا شمس، در یک سنگر قرار می‌گیرند تا اینکه در هجوم عراقی ها به خرمشهر محاصره می‌شوند. محمدرضا شمس زخمی می‌شود و حسین با سختی و زحمت زیاد او را به پشت خط می رساند و به سنگر خود بر می‌گردد و می بیند که تانک‌های عراقی به طرف رزمندگان هجوم می‌آورند و در صدد محاصره آنها هستند.حسین در حالی که تعدادی نارنجک به کمرش بسته و تعدادی نیز در دستش گرفته، به طرف تانک‌ها حرکت می کند. تیری به پای او می‌خورد و از ناحیه پا مجروح می‌‌ شود، اما زخم گلوله نمی تواند از اراده محکم و عزم پولادین او جلوگیری کند. بدون هیچ دغدغه و تردیدی تصمیم خود را عملی می‌کند و از لابه‌‌لای امواج تیر که از هر سو به طرف او می آید، خود را به تانک پیشرو می‌رساند و آن را منفجر می‌کند و خود نیز تکه تکه می شود.افراد دشمن گمان می کنند که حمله ای از سوی نیروهای ایرانی صورت گرفته است، روحیه خود را می بازند و با سرعت تانک‌ها را رها کرده و فرار می‌کنند. درنتیجه، حلقه محاصره شکسته می شود و نیروهای کمکی هم می‌رسند و آن قسمت را از وجود متجاوزان پاک سازی می‌کنند.صدای جمهوری اسلامی ایران با قطع برنامه های خود اعلام می کند که نو جوانی ۱۳ ساله با فداکاری زیر تانک عراقی رفته، آن را منفجر کرده و خود نیز به شهادت رسیده است.